پانزده نفر كه جهان ما را تغيير دادند

پانزده نفر كه جهان ما را تغيير دادند

فوربس در تازه‌ترين گزارش خود، به معرفي 15نفر از افرادي كه از سال 1950 تاكنون جهان ما را دستخوش تحولاتي شگرف كرده‌اند، پرداخته است در اين فهرست، در كنار كساني چون مخترعان شبكه جهاني اينترنت و ريزتراشه اسم ميخاييل گورباچف به عنوان پايان‌بخش كمونيسم و اسم ميلتون فريدمن بنيان‌گذار سياست‌هاي اقتصادي جديد به چشم مي‌خورد.

دهه 70 ميلادي، وزير امور خارجه وقت آمريكا، هنري كيسينجر، از نخست‌وزير وقت چين چوئن لاي درباره پيامدهاي عمده انقلاب فرانسه پرسيد. گفته مي‌شود چو چنين پاسخ داد: «خيلي زود است كه جواب دهم.»

نكته‌اي كه در پاسخ چو نهفته بود، مشكل اساسي در تعيين مهم‌ترين رويدادهاي تاريخي است.

هيچ يك از ما نمي‌توانيم پيش‌بيني كنيم جهان در آينده به چه سمتي پيش مي‌رود و رويدادهايي كه امروز شگفت‌انگيز و تاريخي به نظر مي‌رسند، ممكن است در جاده زمان رنگ ببازند و كم‌اهميت شوند. به عنوان مثال اسكوتر اختراع شده توسط دين كامن را در نظر بگيريد.

تا همين چند سال پيش، اين وسيله به عنوان پديده‌اي شگفت‌انگيز در صنعت حمل‌و‌نقل جهان قلمداد مي‌شد و وسيله‌اي بود كه طراحي همه شهرهاي جهان را مي‌توانست دستخوش تغيير كند. اما امروز از رونق اوليه‌اش بسيار كاسته شده و براي همه عادي شده است.

ولي برخي دستاوردها آنچنان شايان توجه و آن قدر اثربخش هستند كه در مدت‌ كوتاه تنها چند دهه پس از ظهور آنها مي‌توانيم شاهد تغييراتي كه در جهان ما به وجود مي‌آورند، باشيم.

فوربس در همين رابطه نمونه‌هايي از اين انقلاب‌هاي جهاني را گردهم آورده است و به معرفي 15نفر از افرادي كه از سال 1950 تاكنون جهان ما را دستخوش تحولاتي شگرف كرده‌اند، پرداخته است.

آنچه بايد به آن دقت كنيم، اين است كه هر كسي نمي‌تواند جهان را در جهت مثبت تغيير دهد.

خيلي خوب مي‌شد اگر اسامه بن لادن‌ها كمتر وگورباچف‌ها بيشتر مي‌شدند. تفاوت اين دو دسته افراد در اين است كه گروه اول با دست‌يابي به قدرت به فكر نسل‌كشي مي‌افتد و گروه دوم با رسيدن به قدرت، آن را در جهت منافع نوع بشر هدايت مي‌كند. اين فهرست فوربس فهرستي اختصاصي از افراد گروه دوم است.

در مجموع وقتي بحث دستيافت‌ها و موفقيت‌هاي بشري به ميان مي‌آيد و اينكه اين دستيافت‌ها چگونه زندگي امروز ما را متحول ساخته است، شاهد آن هستيم كه سياستمداران كمتر از دانشمندان تاثيرگذار هستند.

سازندگان تكنولوژي، يعني ايده‌هايي كه شكل فيزيكي به خود مي‌گيرند، در صدر اين فهرست قرار دارند. به عنوان مثال اختراعات پائول‌لاوتربر و پيترمنسفيلد را در نظر بگيريد.

يعني سيستم تصويربرداري صوتي- مغناطيسي يا ام‌آرآي كه تقريبا همه رشته‌هاي جراحي را دستخوش تحول كرد و به پزشكان اين امكان را داد كه بدون بريدن بدن بيمار بتوانند داخل بدن وي را مشاهده كنند.

نيريت ويس، استاديار بخش جراحي اعصاب دانشكده مونت سيناي نيويورك مي‌گويد: «ام‌آر‌آي جراحي اعصاب را به كلي دستخوش تحول كرد.

اگر جمجمه را بشكافيد و به مغز نگاه كنيد يك توده منسجم است. شما نمي‌توانيد با نگاه كردن به آن موفق به ديدن گروه‌هاي سلولي گوناگون آن شويد. اما ام‌آر‌آي به ما اين امكان را مي‌دهد كه ساختارهاي موجود در مغز را مشاهده كنيم و نقشه‌اي در اختيار داشته باشيم كه به كجا برويم و كجا نرويم.»

گاهي تاثيرگذارترين اقدامات لزوما به پيشرفت‌هاي باور نكردني در علم كه سال‌ها مورد تعريف و تمجيد قرار گيرند منجر نمي‌شوند. شايد مجهز ساختن يدك‌كش يا كاميون توسط يك جعبه بزرگ متحرك و استاندارد بيش از يك اختراع باور نكردني تاثيرگذار باشد. و اقتصاد كنوني جهان بدون آن باورنكردني مي‌نمايد.

كارآفرين آمريكايي، ملكوم مك‌لين، كانتينر كشتي‌ها را در سال 1956 اختراع كرد. اما يك دهه طول كشيد كه تاثيرگذاري اين اختراع در عرضه تسليحات نظامي در جنگ ويتنام آشكار شود.

كشتي‌راني كانتينري هنوز هم در حال رشد است و نرخ رشد سالانه آن 11درصد است. اگر مك‌لين كه اين تجارت را در كاروليناي شمالي در سال 1934 با استفاده از تنها يك كاميون 120دلاري آغاز كرده بود اكنون زنده بود از اين رشد بسيار متعجب مي‌شد. اين داستان تاثيرگذاري بر جهان، داستان تخيل، صبر، سخت‌كوشي و باور است. اين 15 نفر كه توانستند جهاني را تغيير دهند ثابت كردند كه باور مي‌تواند به حقيقت بپيوندد.

تيم برنرز- لي
مخترع شبكه جهاني اينترنت

تيم برنرز-لي براي اولين بار شبكه جهاني اينترنت را در سال 1998 طراحي كرد و اولين مرورگروب،‌ ويرايشگر و پايگاه خدمات رساني اينترنتي را به راه انداخت.اين تكنولوژي‌ها كه بعدها تا حدود زيادي دستخوش تغيير شدند، توانستند شيوه خلق اطلاعات و استفاده از آنها را متحول سازند و انقلابي اطلاعاتي را در جهان ما رقم زنند.

فرانسيس كريك، جيمز واتسن و رزاليند فرانكلين
كاشفان ساختار DNA

فرانسيس كريك انگليسي و همكار آمريكايي او جيمز واتسن در سال 1935 موفق به يكي از بزرگترين كشف‌هاي تاريخ علم بشر شدند. آنها توانستند ساختار مولكولي دي ان اي را به درستي رمز گشايي كنند. البته آنها نمي توانستند بدون دانشمند انگليسي ديگري به نام رزاليند فرانكلين كه تصاوير اشعه ايكس او به آنها كمك كرد ساختمان نردباني شكل و درهم پيچيده دي ان اي را كشف كنند.واتسن بدون آگاهي رزاليند و به صورت اتفاقي توسط اشعه ايكس او توانست اين ساختار را مشاهده كند. فرانكلين كه براي دريافت تصاوير اشعه ايكس خود را در معرض سطح خطرناكي از اشعه ايكس قرار داد، در سال 1958و در سن 37سالگي بر اثر سرطان در گذشت. همكار او مريس ويلكينز هم كه در جايزه نوبل پزشكي سال 1962 با واتسن و كريك شريك بود به همين سرنوشت دچار شد.

ميلتون فريدمن
بنيانگذار بازارهاي آزاد

حمايت ميلتون فريدمن،‌ اقتصاددان، از ماليات كم،‌ محدوديت تصدي‌گري دولت و بازارهاي آزاد از طرح يك تئوري در دهه 60 آغاز شد و به محوريت سياست‌هاي اقتصادي آمريكا در دوران رياست‌جمهوري ريگان رسيد.فريدمن به خاطر طرح اين بحث شهرت دارد كه رشد ثابت و متعادل در عرضه پول منجر به رشد اقتصادي ثابت خواهد شد و تورم ثمره آن است كه پول بيش از حد زياد، كالاهاي بيش از حد كمي را به دست دهد. او برنده جايزه نوبل اقتصاد در سال 1976 شد.

ميخاييل گورباچف
پايان‌بخش كمونيسم

پس از آنكه ميخاييل گورباچف در سال 1985، دبيركل حزب كمونيست اتحاد جماهير شوروي سابق شد، موضوعاتي چون «گلاسنوست» (فضاي باز) و «پرسترويكا» (اصلاحات) را مطرح ساخت. اين اقدام او آغازي بود براي پايان كمونيسم و جنگ سرد. اما اولين تلاش او در اصلاحات به عنوان دبيركل با شكست مواجه شد. او تلاش كرده بود مصرف مشروبات را متوقف سازد.

جك كيلباي و رابرت نويس
مخترعان ريز تراشه

كيلباي و نويس هر يك به طور جداگانه يك مدار تركيبي را در سال 1959 اختراع كردند. اين اختراع پيش از آن يكي از بزرگ‌ترين موانع بشر در دستيابي به كامپيوترهاي سريع‌تر و قوي‌تر بود. ريزتراشه‌ آنها انقلابي را در كوچك‌سازي تكنولوژيكي به وجود آورد. اگرچه گيلباي اختراع خود را زو دتر معرفي كرد و جايزه نوبل را دريافت كرد، اما اين تراشه‌هاي سيليكوني نويس بود كه بيشتر مورد پسند واقع شد. نويس شركت اينتل را در سال 1968 تاسيس كرد و اين شركت امروز بزرگ‌ترين توليد كننده نيمه‌هادي‌ها در جهان است. در همان سال كيلباي موفق به ساخت اولين ماشين‌حساب شخصي در جهان شد.

پائول لاوتربر و پيتر مانسفيلد
مبدعان تصويربرداري صوتي - مغناطيسي يا MRI

لاوتربر و مانسفيلد موفق به دريافت جايزه نوبل پزشكي در سال 2003 شدند. آنها اين جايزه را به خاطر اختراع دستگاه تصويربرداري صوتي – مغناطيسي بردند. اين دستگاه كه همه آن را با نام آم‌آر‌آي مي‌شناسند، به جراحان اين امكان را مي‌دهد كه داخل ارگان‌هاي نرم بدن را بدون شكافتن آنها يا در معرض اشعه ايكس قرار دادن بيمار مشاهده كنند.

جورج لوكاس
سازنده فيلم جنگ ستارگان

جورج لوكاس فيلمساز شركت نور و تصوير اينداستريال را در سال 1975 تاسيس كرد تا تخيل خود از جنگ ستارگان را به زندگي واقعي ما وارد سازد. شركت او موفق شد جلوه‌هاي تصويري را در صنعت فيلمسازي متحول كند. تكنيك‌هاي پيشرفته دوربين‌هاي كنترلي و تصويرسازي رايانه‌اي او انقلابي را در دهه 80 ميلادي رقم زد و شايد مهمتر از همه اينكه عزم جورج لوكاس در ايجاد تحولي در فيلمسازي به اقتصاد صنعت فيلمسازي معنايي تازه بخشيد.

ملكوم مك لين
مبدع كانتينر كشتي‌ها

اين كارآفرين صنعت كشتي‌سازي يك ايده بزرگ داشت: اگر جرثقيل‌هاي بزرگ مي‌توانستند كل بخش يدك كاميون را به يك كشتي منتقل كنند به جاي آنكه از روش وقت‌گير و پرهزينه تخليه و بارگيري تدريجي كشتي استفاده شود بهره‌وري كار بسيار بيشتر خواهد شد.خلاقيت او توانست كانتينر كشتي‌ها را به سطح استاندارد برساند و اقتصاد جهاني را متحول سازد.

گريگوري پينكس، چانگ و جان راك
توليدكننده اولين قرص كنترل جمعيت

در سال 1953 پينكس و همكارش مين چوئه چانگ ثابت كردند كه هورمون‌ها مي‌توانند از آبستن شدن حيوانات جلوگيري كنند.مطالعه مشابه‌اي هم توسط دكتر جان راك در دانشگاه هاروارد در حال انجام بود و او نيز به پينكس پيوست تا آزمايشات لازم را در مورد انسان در سال 1956 انجام دهند. در سال 1960 سازمان غذا و داروي ايالات متحده آمريكا اولين قرص ضدبارداري را كه انوويد نام داشت تاييد كرد.

دوستان گلم هنر نهم را از نظر علمی و فنی واصول و نحوه ارائه مطلب چگونه ارزیابی می کنید؟؟ خوشحال می شیم نظراتتون رو درمورد مدیریت مطالب بیان کنید. بی شک پیشنهادات شما خوانندی عزیز مورد استفاده ما در ارائه مطالب بعدی خواهد بود و لذا پیشا پیش از انتقادات و پیشنهاد های (نظرات) شما عزیزان تشکر می کنیم. محمد فاضل شوکتی

نظرات شما عزیزان: